Informator Izby Adwokackiej w Warszawie

1 lutego br. siedzibie ORA w Warszawie odbyło się kolejne spotkanie w ramach cyklu arbitrażowego organizowanego przez Sekcję Arbitrażu i Mediacji. Tym razem omówione zostały wybrane aspekty postępowania dowodowego. Prelekcję poprowadził dr Konrad Czech, autor monografii pt. „Dowody i postępowanie dowodowe w międzynarodowym arbitrażu handlowym oraz inwestycyjnym. Zagadnienia wybrane”, absolwent studiów LL.M. na New York University oraz National University of Singapore.

Ukończył Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Szkołę Prawa Amerykańskiego na UW. Posiada doświadczenie w arbitrażu handlowym i inwestycyjnym zdobyte w międzynarodowej grupie arbitrażowej jednej z renomowanych kancelarii prawniczych oraz butiku arbitrażowym z listy GAR 100/Legal 500.

Prelegent rozpoczął wykład od wstępnego porównania odrębności w przeprowadzaniu dowodów w arbitrażu krajowym i międzynarodowym, z uwzględnieniem wpływu na kształt postępowania dowodowego obsługi prawnej stron oraz składu zespołu orzekającego. Wykładowca wspomniał o jednej z zauważalnych tendencji, iż w arbitrażu krajowym pełnomocnicy dużo bardziej przywiązują wagę do modelu wypracowanego w postępowaniu przed sądami powszechnymi, myśląc o arbitrażu kategoriami procesowymi, inaczej niż to ma miejsce w arbitrażu międzynarodowym. Tam zwłaszcza znajduje odzwierciedlenie zasada, iż w postępowaniu arbitrażowym nie obowiązują żadne zasady. Wskazuje się jedynie na katalog ogólnych zasad postępowania, kształtujących postępowanie dowodowe w arbitrażu, a wśród nich zasada autonomii woli stron, zasada równego traktowania stron i prawa do wysłuchania czy zasadę (dyrektywę) szybkości i efektywności.

Wśród uczestników najwięcej emocji wzbudziły omawiane instytucje dowodowe wpływające na odrębność arbitrażu, w tym procedura ujawniania dokumentów (document production, disclosure), pisemne zeznania (oświadczenia) świadków (witness statements), krzyżowy ogień pytań wynikający z hybrydowego modelu składania zeznań świadków i opinii biegłych (cross-examination), konfrontowanie w różnych konfiguracjach świadków i biegłych (hot tubbing, witness conferencing), przygotowanie świadków i biegłych (coaching) – poparte licznymi przykładami z praktyki zawodowej prelegenta oraz uczestników spotkania. Szczególnie, w zakresie ostatniej instytucji rozgorzała niezwykle ciekawa dyskusja dotycząca istotnej roli pełnomocnika w aspekcie przygotowania pisemnych zeznań i oświadczeń dla świadków postępowania oraz zakres ich przygotowania do ustnych zeznań (coaching). Pojawiły się również pytania o etyczne granice pracy profesjonalnych pełnomocników przy przygotowywaniu świadków do ustnych i pisemnych zeznań oraz na ile instytucje takie jak discovery „przyjęły się” w krajowym arbitrażu.

Nie mniej atrakcyjna była część wykładu poświęcona rozprawie arbitrażowej. Podkreślano fakultatywność ustnej części postępowania dowodowego w świetle wiodących regulaminów arbitrażowych, a wręcz odejście od takiej formy arbitrażu przy niektórych kategoriach spraw (np. wg regulaminu ICC, dochodzenie roszczeń do 2 mln euro odbywają się wyłącznie w oparciu o dowody z dokumentów).

Spotkanie sekcyjne, po raz pierwszy w historii funkcjonowania sekcji praktyków prawa, zostało zarejestrowane za pomocą obrazu i dźwięku, a relacja z wykładu jak i dyskusji pomiędzy uczestnikami spotkania zostanie niebawem dostępna w systemie IDEA.