Informator Izby Adwokackiej w Warszawie

7 grudnia br. pond 500 uczniów  szkół licealnych zostało zaproszonych do wzięcia udziału w webinarium pt. „O trudnych związkach prawa i wartości (moralności) na tle ostatnich wydarzeń w Polsce”. Webinarium przygotowała Komisja ds. Wizerunku i Komunikacji przy ORA w Warszawie a moderował Wiceprzewodniczący Komisji adw. Tymoteusz Paprocki – pomysłodawca webinarium.

O prawie i wartościach rozmawiali w ramach webinarium z uczniami: dr hab prof. Agnieszka Grzelak – Akademia im. Leona Koźmińskiego; ks. bp. Marek Solarczyk – Biskup Pomocniczy Diecezji Warszawsko-Praskiej oraz Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Młodzieży oraz adw. Mikołaj Pietrzak – Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie.

Webinarium składało się z wstępnych wystąpień prelegentów oraz odpowiedzi na bardzo liczne pytania uczniów.

Kanwą do webinarium i dyskusji z uczniami było ostatnie orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie  aborcji  oraz reakcje polskiego społeczeństwa na ten wyrok. Wszyscy prelegenci zwracali uwagę na konieczność dialogu w pluralistycznym społeczeństwie obywatelskim. Stanowi on punkt wyjścia do dyskusji o treści stanowionego prawa.

Ksiądz Biskup zwrócił uwagę na relację prawa stanowionego do prawa naturalnego. Wskazał na to, iż prawo do życia należy do prawa naturalnego, przyrodzonego i żaden organ żadnego państwa nie może człowiekowi tego prawa odebrać. Stąd z punktu widzenia nauki Kościoła i prawa naturalnego aborcja jest zabójstwem człowieka. Dlatego też Kościół tak pryncypialnie do tego tematu podchodzi. Nie oznacza to braku zrozumienia dla dramatycznych decyzji ludzkich. Jednocześnie wskazał, iż młodzi ludzie powinni kierować się wartościami, zarówno tymi wynikającymi z wyznawanej przez nich religii, jak również z prawa naturalnego, pewnego „uniwersum”, mając na uwadze aktywności społeczne i obywatelskie, których Kościół nie potępia, szanując poglądy i godność człowieka, ponieważ wartości te zarówno dla wierzących jak i niewierzących wynikają np. również z Konstytucji RP.

Prof. Agnieszka Grzelak zwróciła uwagę na, wypracowane w wieloletnim i bogatym orzecznictwie, sądowe standardy ochrony praw człowieka, w tym m. in. prawa do życia, prawa do aborcji w określonych sytuacjach. Wskazała na naturalny spór „świeckiego ustawodawcy” z „religijnym” czy „kościelnym” mocodawcą. Miejscem rozstrzygania tego sporu w konstytucyjnej demokracji liberalnej jest m in. sąd, sąd nad prawem. Pod warunkiem, iż jest to sąd właściwie obsadzony, niezależny od czynników politycznych oraz niezawisły, co w Polsce budzi poważne wątpliwości.

Dziekan ORA w Warszawie wskazał na to, że prawo i moralność pozostają ze sobą w ścisłej relacji i nie ulega to niczyjej wątpliwości. Dyskusje wywołuje natomiast ustalenie zakresu kompetencji prawa w stosunku do dziedziny moralności, motywowanej zwłaszcza religijnie. Innymi słowy dyskusje wywołuje to, jak dalece można prawnie usankcjonować moralne – tzn. świadome i dobrowolne – zachowania, postawy i działania ludzi; na ile i w jakiej sytuacji prawo może wkraczać w sferę etyki i obyczajowości konkretnego człowieka bądź konkretnej społeczności, wyznającej określone przekonania religijne. Problem ten szczególnie ostro wybrzmiał podczas manifestacji po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego. Dziekan ORA w Warszawie wskazał także na konieczność dialogu między stronami sporu, który sam w sobie jest wartością, podobnie jak na potrzebę kompromisu, do którego dochodzi ostatecznie na gruncie prawa.

Po wystąpieniach uczestnicy zadawali bardzo dużo ciekawych pytań. Prelegenci starali się na nie wszystkie szczegółowo odpowiedzieć. Ze względu na liczne interakcję uczestników spotkanie trwało dłużej niż planowano.

Wszyscy uczestniczy webinarium, zarówno paneliści, jak i słuchacze podkreślali konieczność tego typu dyskusji i debat w przyszłości.